Eerlijke mode voor dummies: Waarom is het zo moeilijk?

Noor Veenhoven

Eerlijke mode voor dummies: Waarom is het zo moeilijk?

Vorige week gaven we met het Project Cece team een duurzame mode workshop op het Sustainable Wardrobe Event. Een super leuk evenement waar kleding geruild kon worden en je duurzame mode workshops kon volgen, zoals de onze. Een vraag die we bij dit soort evenementen vaak krijgen is: Waarom verbiedt de overheid kinderarbeid niet gewoon? Wat is het kledingconvenant en wat lost het op? Hoe komt het dat merken zo makkelijk kunnen liegen over waar kleding vandaan komt? Hoe weet je echt zeker of iets eerlijk is? 
Omdat we deze vragen eigenlijk altijd krijgen leek het mij een goed idee om ze een keertje uitgebreid uit te lichten.

Waarom is er geen verbod op kinderarbeid vanuit de overheid?

Klinkt natuurlijk best logisch. Kinderarbeid is verboden in Nederland, dus waarom geldt dit niet ook voor alle producten die we importeren? Dat vond Attje Kuiken van de PvdA ook, dus kwam ze met het initiatiefvoorstel Wet Zorgplicht Kinderarbeid. Deze wet zou ervoor moeten zorgen dat bedrijven zelf onderzoek moeten doen naar de risico’s op kinderarbeid in hun productieketen. Volgens deze wet moeten bedrijven kunnen verklaren dat zij het nodige doen om kinderarbeid te voorkomen.

Het overtreden van deze wet blijft niet ongestraft. Als er via NGO’s, vakbonden, werknemers of ander belanghebbende wordt aangegeven dat het bedrijf toch betrokken is bij kinderarbeid dan kan het bedrijf daarop worden aangesproken. Als de klacht dan waar blijkt te zijn en het bedrijf dus inderdaad kinderarbeid in hun productieketen heeft, dan krijgen ze een flinke boete en bij een tweede overtreding zelfs een gevangenisstraf van 6 maanden voor de bestuurder van het bedrijf. (1)

Dit klinkt als een goed idee! En dat vond de Tweede Kamer ook. De enige die tegen de Wet zorgplicht Kinderarbeid stemden waren de VVD, het CDA en de PVV. Met een kleine meerderheid kwam hij er dus toch doorheen, en ging hij 19 december naar de Eerste Kamer. Daar werd hij helaas uitgesteld voor na het kerstreces.. Waarna het stil bleef. Uit het debat bleek dat de Eerste Kamer het niet echt een uitvoerbare wet vond omdat bedrijven makkelijk kunnen liegen over dat ze geen kinderarbeid in hun productieketen hebben. De Eerste Kamer wachtte dus liever nog even de werking van de kleding convenanten af…(2)

Sinds wanneer maken we een wet niet omdat we bang zijn dat mensen erover liegen!

Kinderarbeid

 

Wat is het Convenant Duurzame Kleding en Textiel?

Dit is een convenant dat door 60 modebedrijven, zoals WE fashion, Sissy Boy en de Bijenkorf, werd ondertekend waarmee ze beloofde zich in te zetten voor betere werkomstandigheden en een beter milieu. De Schone Kleren Campagne had veel kritiek op het convenant, omdat er geen duidelijke doelen in staan en er bijna geen consequenties zijn voor als iemand zich niet aan de afspraken houdt. (3) Als bijvoorbeeld in het slechtste geval toch blijkt dat er bij een bedrijf kinderarbeid wordt gebruikt, dan kan dit na wederhoor bekend gemaakt worden aan het publiek en wordt het bedrijf van de lijst (het convenant) gehaald.(4) Dit is dus niet echt erger dan wat er nu al gebeurt als zoiets aan het licht komt. Er is in ieder geval geen gevangenisstraf of boete...

Waarom kunnen merken zo makkelijk liegen over hoe hun kleding wordt geproduceerd?

Dit ligt misschien een stukje moeilijker dan het in de eerste instantie lijkt. Het probleem is namelijk dat veel kledingbedrijven niet precies weten hoe hun kleding wordt geproduceerd. Daarnaast leggen ze altijd bij hun leveranciers een strenge Code of Conduct (COC) neer, waarin staat dat ze alle werknemers goed moeten worden behandeld en betaald etc etc. Deze moet vervolgens door de leverancier worden ondertekend (wat deze natuurlijk doet). Vanaf dat moment bemoeit een kledingbedrijf zich er vaak niet meer mee. De onderhandelingen die met de leverancier worden gedaan worden worden vaak ook door een derde gedaan (de buyer). Dit gaat echt hard tegen hard. De leverancier kan uiteindelijk echt niet lager anders moet hij wel inleveren op het salaris van zijn werknemers, maar de buyer gaat anders met zijn opdracht naar een concurrent, dus de leverancier heeft geen keuze… 

Op momenten van hoge produceerdruk, als er bijvoorbeeld opeens een wijziging in een ontwerp komt, maar de collectie moet toch op dezelfde tijd af, dan komt het ook nog eens vaak voor dat leveranciers hulp inschakelen van andere leveranciers via subcontracten. Deze subleveranciers zijn vaak nog armer en hebben nog slechtere werkomstandigheden, maar daar ziet het kledingbedrijf zelf niets van terug. Sterker nog het wordt ze niet eens verteld.

Als bedrijven dus echt eerlijke handel willen moeten ze een eerlijke prijs betalen, en controleren of hun COC ook echt wordt uitgevoerd!

Prijs opbouw T-shirt van Schone Kleren Campagne

Foto: Afkomstig van de Schone Kleren Campagne.

Hoe weet je zeker of kleding eerlijk geproduceerd is?

Dit kun je helaas eigenlijk nooit zeker weten natuurlijk, tenzij je er echt naast staat terwijl de kleding gemaakt wordt. Gelukkig zijn er wel keurmerken die zich inzetten om te controleren of bedrijven echt eerlijk zijn (Check onze keurmerk pagina), maar ook die zijn niet altijd waterdicht. Kleding die in West-Europa wordt gemaakt is natuurlijk ook bijna altijd wel eerlijk gemaakt omdat het aan Europese wetgeving moet voldoen.

De belangrijkste tip die we je mee willen geven is: Gebruik je gezonde verstand! Kijk waar het geproduceerd is, of het keurmerken heeft, en of het van een merk is dat je vertrouwt. Luister naar het verhaal van het merk, en wat andere partijen over dit merk zeggen. Je kunt nooit alles weten, maar zo kom je al een heel eind. Dit is hoe wij het ook aanpakken bij Project Cece en we delen onze bevindingen natuurlijk graag met jullie ;).


Project Cece is een verzamelwebsite voor eerlijke en duurzame mode. Door de leukste merken en winkels op één website te verzamelen maken we het makkelijker om duurzame mode te vinden. Neem eens een kijkje in onze shopsectie!

Bronnen:

  1. https://www.oneworld.nl/bedrijfslobby/wordt-kinderarbeid-eindelijk-bij-wet-verboden/
  2. http://www.stopkinderarbeid.nl/wet-zorgplicht-kinderarbeid-aangehouden/
  3. https://schonekleren.nl/nieuws/2016/07/update-gaat-convenant-duurzame-kleding-zorgen-voor-verbeteringen
  4. https://www.nrc.nl/nieuws/2016/07/04/overheid-komt-met-lijst-voor-eerlijke-kledingmerken-a1503145

Deel dit verhaal

Project Cece is een verzamelwebsite voor eerlijke en duurzame kleding. Door de leukste merken en winkels op één website te verzamelen maken we het makkelijker om duurzame mode te vinden. Neem eens een kijkje in onze shopsectie!

Join the fair fashion movement

Samen staan we sterk! Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de ontwikkelingen in eerlijke en duurzame mode. We planten een boom voor elke inschrijving! 🌳