Dit is er mis met palmolie (en waarom boycotten niet per se beter is)

Vorige maand dook overal op social media ineens een filmpje op van de Britse supermarktketen Iceland. Het filmpje, dat in eerste instantie niet mocht worden uitgezonden als commercial, vertelde het verhaal van Rang-tan. De orang-oetan baby was een kinderkamer binnengeslopen, omdat het bos waar hij woonde was gekapt zodat er palmolie verbouwd kon worden. Het filmpje is inmiddels de best bekeken kerstcommercial ooit en mag dankzij een mega succesvolle petitie weer getoond worden als commercial. Maar, wat is er nou precies aan de hand met palmolie? In de blog van vandaag vertellen we je er alles over!

Wat is palmolie?

Palmolie is een plantaardige olie die wordt gewonnen uit de vrucht van de olie palm. De palmvrucht is niet hetzelfde als een kokosnoot, maar is een vruchtje ongeveer zo groot als een olijf. Aan elke oliepalm, groeien trossen palmvruchten die zo’n 20 kilo wegen. Van de pulp van deze vruchten wordt uiteindelijk palmolie gemaakt. De palmen groeien in tropische gebieden en met name Indonesië en Maleisië zijn populaire productielanden van palmolie.

 

Wat is er mis met palmolie?

De oliepalm is een onwijs efficiënte leverancier van plantaardige olie. De vruchten kunnen vanaf het derde levensjaar elke maand worden geoogst en pas rond het twintigste levensjaar neemt de productiviteit van de boom weer af. Daarnaast zijn de bomen minder vatbaar voor ziektes dan alternatieve leveranciers van plantaardige olie zoals bijvoorbeeld soja en zonnebloemen.

De vraag naar palmolie is de laatste jaren dan ook explosief gestegen. Volgens een schatting van het World Wildlife Fund bevat ongeveer de helft van alle voorverpakte producten in de supermarkt palmolie. Het probleem met palmolie en de snelle groei van de vraag ernaar is dat voor het planten van de oliepalmen kwetsbare bossen worden gekapt.

Zo’n 90% van alle oliepalmen groeien slechts op een paar eilanden in Indonesië en Maleisië. Ten eerste zorgt dit voor grote economische ongelijkheid in het land, waarbij de plantage-eigenaren (die niet bij uitzondering miljardair zijn ) hun werknemers voor een zo laag mogelijke prijs, die vaak lager ligt dan een leefbaar loon, inhuren. Ten tweede, gaat de groei van deze plantages vaak ten koste van regenwoud. Nu is dit normaal al erg, maar in de betreffende gebieden in Indonesië en Maleisië komt daar nog een schepje boven op, omdat het unieke regenwouden betreft waar veel bedreigde plant- en diersoorten leven.

Een schokkend voorbeeld vonden wij bijvoorbeeld het feit dat 43% van het Tesso Nilo National Park in Sumatra, ooit ontstaan om leefruimte te bieden aan de bedreigde Sumatraanse tijger, nu wordt gebruikt voor oliepalmen.

Daarnaast vindt in de rest van het productieproces ook veel uitbuiting en bovenal milieuvervuiling plaats.

Moeten we nu allemaal palmolie boycotten?

Hoewel de productie van palmolie op dit moment nog heel veel schade met zich mee brengt, is een boycot misschien niet per se de beste oplossing. Palmolie is namelijk onwijs efficiënt en vergelijk je het met andere bronnen van plantaardige olie (bijvoorbeeld sojabonen) vind je niet gelijk een duurzamer alternatief. Het probleem is dat er zo onwijs veel vraag is naar palmolie, waardoor er een grote economische verleiding is voor boeren om hun plantages (illegaal) uit te breiden. Een goed gereguleerd keurmerk of beter gecontroleerde productieketens zouden dit oplossen. Nu zijn er steeds meer initiatieven daarmee bezig. Zo wordt er bijvoorbeeld steeds meer palmolie geproduceerd op kleine plantages in Afrika en Zuid- en Midden-Amerika waar streng gelet wordt op de duurzaamheid van het productieproces. Echter is het bij het doen van je dagelijkse boodschappen nog erg lastig om die producten er uit te pikken en is palmolievrij op dit moment nog de veiligste oplossing als je niet bij wil dragen aan Rang-tan’s probleem. Benieuwd naar producten die je dan wel kan kopen? Zaailingen maakte dit handige overzicht!

Bronnen:

https://www.worldwildlife.org/industries/palm-oil

https://www.palmoilandfood.eu

https://www.iceland.co.uk/environment/

https://www.treehugger.com/slideshows/sustainable-agriculture/how-palm-oil-made/

https://www.forumpalmoel.org/

https://mvo.nl/palmolie

---